’s Morgens voor schooltijd heb ik pleinwacht. Elk moment als er kinderen op het plein zijn hoort er ook een meester of juf te zijn. Vandaag ben ik dat. Met de noodzakelijke koffie in de hand loop ik de deur uit. Buiten, op het plein, is het rustig, erg rustig. De kinderen die al op het plein zijn spelen nauwelijks en gillen en joelen al helemaal niet. Ze staan dicht bij elkaar en fluisteren. In verbazing loop ik langs de school in de richting van het hek. Elke morgen is het daar een drukte van belang. Er wordt geduwd en getrokken met alle gevolgen van dien. Nu gunnen ze elkaar voorrang om daarna langzaam met de fiets aan de hand en met gebogen hoofd, naar het fietsenhok te gaan. Langzaam loop ik verder en vraag me af wat er aan de hand is. Dan, om de hoek, op de weg, zie ik de oorzaak: de bus van de schooltandarts. Een tandartsassistente trekt een snoer over het plein naar de plek waar speciaal voor dit doel een elektriciteitsaansluiting is gemaakt. Vol ontzag staan een stel zesdeklassers toe te kijken en vertellen elkaar hun ervaringen. Voor hen is de tandarts niet gekomen maar voor de arme kinderen uit de vierde en vijfde klas wel. Nieuwsgierig naar hun verhalen kom ik dichterbij en luister. “Weet je nog dat Tineke zeven gaatjes had ? Meester heeft haar wel drie aspirientjes moeten geven. Nou en Klaas dan. Die hebben ze wel vijf kiezen uitgetrokken. Hij bloedde tijdens rekenen aldoor.“ Ik draai me om en loop naar binnen om op de bel te drukken. Mijn collega van klas vier wens ik sterkte en krijg van hem hetzelfde te horen. Twee dagen medelijden, twee dagen kinderleed, twee dagen schooltandarts.
Mijn klas loopt langzaam de gang in, hangt de jas op en gaat de klas in. Iedereen zoekt stil zijn tafeltje op en wacht op de dingen die komen gaan. Voor de klas kijk ik rond en zie bange gezichten die me smekend aankijken. Ook stoere gezichten waarvan de ogen vaak even naar de deur gaan. Mijn troost woorden helpen weinig. Na de dagopening vertel ik het Bijbelverhaal. Ik heb het gevoel dat het in het lokaal blijft hangen zonder te landen. Veel kinderen friemelen aan hun mouw of een etui, draaien, kijken naar buiten kortom zijn met hun gedachten niet bij het volk Israël in de woestijn. Laat maar, denk ik en zet de kinderen aan het werk met hun rekentaak. Als er op de deur wordt geklopt is het muis stil. De tandartsassistente staat in de deuropening en vraagt mij of de volgende kinderen even mee mogen komen. Heb ik een keus? Hebben zij een keus? Vijf kinderen verlaten het lokaal en laten dertig kinderen in stilte achter. Die buigen zich weer over hun taak, zij zijn nog niet aan de beurt, nog niet. Na een minuut of tien komt de eerste weer binnen. Een papieren zakdoekje tegen zijn mond zegt mij genoeg. Hoeveel melkkiezen hij kwijt is vraag ik maar niet. Met tranen in zijn ogen gaat hij zitten en pakt zijn rekentaak. Als ik naar hem toe loop en even de hand op zijn hoofd leg snikt hij één keer.
In de morgenpauze loop ik langzaam over het plein. In de buurt van de tandarts bus staan kinderen tegen het hek aan gedrukt met hun ogen op de bus gericht. Af en toe gaat de deur open en komt er een kind uit dat met medelijdende blikken wordt opgewacht. “Is dat bloed meester?” vraagt een jongen en wijst naar het afvoerputje. Zonder antwoord draai ik me om en loop naar de andere kant van het plein. Mijn dochter komt huppelend even naar me toe en zegt: ”Ik hoef niet naar de tandarts he meester?” Ze weet school en thuis heel goed te scheiden en noemt mij hier meester. “Nee hoor. Als jij naar de tandarts moet ga ik of mama mee.” antwoord ik en ze huppelt weer terug naar haar vriendinnen.
