Naast kwalitatief goed onderwijs in Engels, Duits, Frans, Nederlands, verzorging, wiskunde, aardrijkskunde, biologie, techniek, tekenen, handvaardigheid, maatschappijleer, gymnastiek, economie, muziek en godsdienst verwacht men ook dat de kinderen voorgelicht worden over vuurwerk, alcohol, drugs, kindermishandeling, loverboys, eetstoornissen, gezonde voeding, vrijwilligerswerk, verkeersregels, goededoelen, pesten, sociale media, computergebruik, milieubescherming, dierenmishandeling, taalgebruik, omgaan met geld, reclame en depressiviteit. Ongetwijfeld heb ik iets vergeten en hoop dat mijn collega’s voor de klas dat niet doen. Leerlingen op het VMBO hebben een zwaar programma en een moeilijke opdracht namelijk volwassen worden. Vaak gaat het goed, maar een enkele keer hebben de collega’s de hulpverlening nodig.
Op onze afdeling zijn twee leerlingbegeleidsters werkzaam. Voor ons is dat de tweedelijns hulpverlening. Natalie en Amanda heten ze. Als de docenten het niet meer zien zitten met een leerling of hulp nodig hebben, worden zij geraadpleegd of ingelicht. Vaak is dan het gevolg dat het probleem weg is bij de mentor en de nieuwe eigenaar de leerlingbegeleidster is. Leerlingen mogen bij hen uithuilen, (dat mag niet in de klas,) ze mogen met hen in gesprek gaan, hen in vertrouwen nemen, kortom zij begeleiden de leerling als de mentor het even niet kan. Om die reden hebben de leerlinbegeleidsters ook een apart kamertje met een paar gemakkelijke stoeltjes, Kleenex en een kopje thee. Voor de leerlingbegeleiding is er soms al sprake van routine. Een gesprekje, een telefoontje naar een nog belangrijkere hulpverleningsinstantie, eventueel een advies van de orthopedagoog, twee maal terug komen en de tweede lijns ondersteuning is ingevuld. Een sociale vaardigheidstraining is vaak het slot op de deur van de herhaling. De intervisie moet zorgen dat ze scherp blijven.
Op een dag krijgt Nathalie een meisje door de deur geschoven dat snikkend en huilend een warrig verhaal begint te vertellen. Een kopje thee wordt algauw twee kopjes thee, je merkt het is ernstig. Sanne haar verhaal is in drie woorden samen te vatten: ik ben waardeloos. Deze constatering komt vaker voor en niet alleen bij meisjes. Nathalie vraagt door, zoals ze geleerd heeft en geeft aandacht. Dan doet Sanne haar verhaal, geen vriendinnen, al helemaal geen vriendje, slechte cijfers kortom ongelukkig. Wij herkennen haar vaak aan haar rommelige kleren, gebogen houding, onfrisse geur. Tot slot van haar verhaal snottert en stottert ze dat ze het liefst dood wil. Bij Nathalie komt het weer hard binnen. Nog steeds is ze er niet aan gewend. Elke keer weer als ze dat hoort kruipt er een koude rilling langs haar ruggegraat. Ze kent het dossier van dit meisje. Ze komt uit een samengesteld gezin. Haar vader is opnieuw getrouwd waardoor ze twee broertjes en een stiefmoeder kreeg. Ze komt elke dag uit een klein dorpje naar de stad fietsen, alleen of als achterste van de groep, gedoogd, dat nog wel. Een meisje dat veel heeft meegemaakt maar niets om jaloers op te zijn. Als Sanne haar verhaal kwijt is is ze ook wat rustiger en Nathalie geeft aan dat ze graag nog een keer met haar wil praten aan het eind van de dag. Sanne knikt aarzelend en gaat naar de klas.
Als ze weg is gaat Nathalie aan het werk. Ze maakt een verslag van het gesprek en zorgt dat ze de mentor nog even in de pauze kan spreken. In haar agenda ziet ze dat er ook nog een overleg met de maatschappelijk werkster is gepland. Mooi, ook daar nog even inbrengen dus. Vooral de wens om dood te zijn zit haar dwars. In het tweede gesprek wil ze vooral zeker weten dat dit meisje naar huis gaat. Vanmiddag in elk geval even naar huis bellen voor afstemming en eventueel een paar adviezen van de maatschappelijkwerker of de orthopedagoog doorgeven. Ze werkt haar programma af en de dag rent voorbij. Dan aan het eind van de dag haalt ze Sanne uit de klas. In het gesprekje dat volgt is ze gelukkig rustiger, en Nathalie besluit om haar naar huis te laten gaan. Als Sanne weg is belt ze naar huis. Ze doet haar verhaal zo rustig en duidelijk mogelijk en wacht dan op de reactie van de stiefmoeder. Die is kort maar duidelijk:”O die, die zit om aandacht verlegen, ik ga wel binnenkort met haar eens de stad in om wat kleren te kopen, dan is het zo over.”
